Son zamanlarda en fazla araştırılan hatta sermaye ile yapılan girişimlerden birisi de gezen tavuk ya da salma tavukçuluktur. Artan organik ürün isteği ile bu girişime talep yükselmiştir.
Hele ki kahvaltılarımızın vazgeçilmez besini olan yumurtanın organik olması tüketiciyi araştırmaya soktuğu gibi girişimciyi de üretim evresine sürüklemiştir. Yani tavuk eti ve yumurta gibi ürünlerin de doğal ve organik olması tüketicinin en çok araştırdığı konu haline gelmiştir.
Tüketici market tavuğu yerine gezen tavuğu daha fazla tercih etmektedir. Hatta organik yumurta, organik tavuk diye marketlerde satış yapılıyor ama analizleri denetimleri yapıldığında bir çoğunun öyle olmaması tüketici güvenini de sarsmaktadır.
Peki tüketici neden organiğe yöneldi?
Marketlerde satılan tavuk ve yumurtaları tüketici neden tercih etmiyor ?
Çünkü bir çok çiftlikte yetiştirilen tavuklar verim artırıcı yemler verilerek küçük kafeslerde besleniyor. Yumurta rengi ve sayısı ile oynanarak katkı maddeleri de üstüne ekleniyor. Böyle olunca da üretilen yumurtanın organikliği bozulmuş oluyor.
Bu tabloya baktığımızda gezen tavuk ile kümes tavuğu arasındaki uçurum yükseliyor. Etin ve yumurtanın kalitesi bile değişim gösteriyor. Verim aynı olmamakla birlikte kümes tavukçuluğunda maksimum ürün hedefleniyor.
Şimdi siz de salma tavukçuluk yapmak istiyorsanız herşeyden önce tavuklar için kapalı bir alana ihtiyacınız olacak. Çünkü siz bu alanı inşa ederken onların sağlığını da düşünmelisiniz. Tavuklarınızın sulukları, yemlikleri ve yumurtlama alanlarını da ayarlamalısınız.
Salma tavukçulukta bir diğer önemli nokta da şudur ki tavuklarınızın doğal bir şekilde beslenmesi çok önemlidir. Şöyle ki tavuklarınızın böcek, ot ve diğer ürünleri de yemeleri gerekiyor. Gündüz onları hazırladığınız alana salmalı ve tavukların gezmesini sağlamınız şart.
Salma tavukçulukta değinmem gereken bir diğer nokta da tavukların cinsleridir. Yapılan deneme ve araştırmalara göre sizlere en çok tercih edilen ve en çok kullanılan, en verim alınan tavuk cinslerini de listeledim.
Doğal olarak salma tavukçulukta da en çok yumurta veren tavuk cinsleri tercih ediliyor.
Salma Tavuk Irkları
Pleymut :Açık salma tavukçuluk için ideal ve tam bir bahçe hayvanıdır diyebiliriz. Diğer yumurta ırklarına göre yem yeme oranları biraz daha fazladır. Salma tavukçuluk ve organik yumurta üretiminde yıllık verimi 220/240 haftada 18/20 adettir. Ve 10 yıl boytunca da yaşayabilmektedirler.
Yalnız bu ırkın en önemli özelliği bol yumurta yapması değil zorlu hava koşullarına dayanıklı bir yapıda olmasıdır. Ekmeğini taştan çıkaran bir özelliğe sahip olmanın yanında meraklı bir şekilde gezinerek yem bulmaları da onları özel kılmaktadır.
Yani bakımsız bir kümeste bile hastalığa karşı dayanıklılıkları mevcuttur. Böyle olunca da en fazla talep edilen tavuk cinslerinden biri olmaktadır.
Amerikan tavuk cinsinden olan bu tavuk Dominique ırkı horozlarla Siyah Cochin ırkının melezleşmesi ile elde edilir.
Atak-s:Türkiye’nin ilk yerli yumurtacı tavuk ırkıdır. Ortalama olarak baktığımızda 3 yıl yumurta vermektedir. Salma tavukçulukta da doğada dirençli olması sayesinde en çok tercih edilen tavuk ırklarından birisidir.
Hatta son zamanlarda doğal tavuk yetiştiriciliğinde en çok tercih edilen vazgeçilmez bir ırk olmuştur. Çift sarılı ve L denilen yumurta üretiminde de kullanılır.
20 haftalık olduktan sonra yumurta vermeye başlamaktadır. Yılda ortalama 240/270 yumurta verebilmektedir. Türkiye’de kara tavuk olarak bilinen bu cinsin rengi siyah yumurtaları da krem rengi gibidir.
Yaşadığı ortama çok kolay adapte olur ve zorlu iklim koşullarına da çok dayanıklıdır.
Lohman: Salma tavukçulukta en çok tercih edilen bir diğer tavuk ırkı da Lohmandır. Alman kökenli olan bu tavuk ırkı çok fazla verimli olmasının yanında az yem ile çok yumurta üretmesiyle bilinir. Yumurtası kahverengidir.
Yılda 250/300 yumurta verebilir. 20. haftasının sonunda 2, 5 kilogram ağırlığa ulaşır ve yumurta vermeye başlar.
Gezen Tavuk Besleme
Salma tavukçulukta en önemli nokta tavuklarınızın doğal beslenmesidir yani onların beslenme türleridir. Adı üstünde tavukların doğal yiyecekleri gezerek yemesi amaçlanır. Bununla birlikte yem de verilerek beslenme durumu dengelenmiş olur. Çünkü tavuklar sadece gezerek karınlarını doyuramazlar ve verimleri düşer.
Peki bu durumda hangi yemleri vermeyi tercih etmelisiniz?
Salma tavukçuluk yapacaksanız piliç yetiştirme ve doğal yumurta yemi kullanmalısınız. Kullanacağınız doğal yumurta yemi tamamen katkısız bir şekilde yumurta verimini arttırdığı için kullanılır. Piliç yetiştirme yemi tavukların gelişme evrelerini tamamlaması ve yumurta verecekleri süreye kadar sağlıklı bir şekilde büyümeleri için kullanılır.
Bütün tavuk yemlerini çeşitli toptancı satıcılardan tedarik edebilirsiniz. Ya da ekip biçmeye yeriniz varsa kendiniz de üretebilirsiniz. Hem bu şekilde katkı maddesi var mı yok mu gibi kafanızdaki soru işaretlerini ortadan kaldırmış olursunuz.
Tavuklarınızın doğal beslendiğinden emin olun ki yumurta üretiminiz tamamen organik olsun. Bu durumu göz önüne alan ve gezen tavuk/salma tavuk yetiştirciliği yapan kişiler hayvanlarının yemlerine fazlasıyla dikkat etmektedirler.
Şimdi gezen tavuk/salma tavuk ile ilgili detaylı bilgilerden yukarıdaki yazımda bahsettim. Gelelim gezen tavuk/salma tavuk çiftliği kurmak için bilmemiz gerekenlere.
Gezen Tavuk/Salma Tavuk Çiftliği Kurmak İçin Bilmemiz Gerekenler
Tüm bilgileri toparladınız. Her şey tamam sıra geldi çiftliğini kurmaya. Nereden başlamalısınız?
Her şeyden önce bu yapacağınız işe hazır olup olmadığınızı kendinize bir sorun. Gün boyu tavuklarınızın bakımlarını üstlenmeniz gerekecek. Eğer bu bakımı üstlenebileceğinize inanıyorsanız bir çiftlik planı yapmaya hazırsınız demektir.
Maddi kaynaklarınızı, gelirleri, giderleri değerlendirmeye almalısınız. Acil ve afet durumları için bir B planı da oluşturmalısınız.
Araştırın ve benzer çiftlikleri bir gezin. Çiftlik sahiplerinin sizinle deneyimlerini paylaşmasını sağlayın. Bu şekilde daha yararlı ve verimli ilerlemiş olursunuz.
-Tüm planlarınızı yaptıktan sonra tavuklarınız için kümes hazırlamanız gerekmektedir. Hazır kümesler de bulabilirsiniz. Bulduğunuz bu kümesi tavukların yaşayabileceği bir yer haline getirebilirsiniz.
-Çiftliğinizde tavuklarınızın gezme alanı uygun büyüklüklerde olması gerekmektedir. Yani ortalam 500 tavuğa 1 dönümlük arazi gerekiyor. Bu şekilde tavuklar rahatça gezebilir ve doğal ürünler yiyebilir.
-Kümesinizin alt kısmını talaşla doldurmanız gerekiyor . Böylece tavuklarınız sıcak kalır ve rahatça yaşayabilirler.
-Tavuklarınızın rahatça yumurtlayabilmeleri için follukların L şeklinde yerleştirilmesi gerekmektedir. Böyle olunca da tavuk başına 30 cm’lik bir yer vermiş olursunuz. Yerden yükseklikleri de 10 cm olmalıdır.
-Yetiştireceğiniz tavuk sayısına göre yemlikler ve sulukları düzenli bir şekilde kurmalısınız. Bununla birlikte doğal üretiminizde sıkıntı olmaması için kuluçka makinası da kullanabilirsiniz.
-Tavuklarınızın sağlığı ve havalandırmalarını da düşünerek çiftliğinizi dizayn etmelisiniz.
-Tüm bunlar tamamsa artık yetiştirmek için tavuk türünüzü seçebilirsiniz. İsterseniz yumurtadan isterseniz de civciv olarak alabilirsiniz. Yetişkin olarak da alabilirsiniz.
-Civciv olarak almayı tercih ederseniz başlangıç. yemi kullanmanız şart. Alacağınız bu yemlerin de doğal olmasına dikkat etmeniz gerekiyor. Onların yaşam alanlarının gerekli sıcaklığını sağlayıp yemlerini yere poşet serip dökebilirsiniz.
-Büyüdüklerinde dışarı kaçmamaları için etrafı çitlerle örmeniz gerekebilir.
-Tavuklarınız beslerken artık maddelerden yararlanın. Ara ara karnabahar lahana gibi ürünleri verirseniz yumurta verimini de artırmış olursunuz.
Salma tavukçuluk yapmak istiyorsunuz ama maddi imkanlarınız kısıtlı. İşte bu nokta da devlet desteği alabilirsiniz. Hibelerden veya düşük faizli kredilerden yararlanabilirsiniz.
Kuracağınız çiftliğin büyüklüğüne göre bazı bankalar size maddi destek verebilmektedir.
Tarım ve Orman Bakanlığı hibeler verirken bazı bankalardan da kredi desteği talebinde bulunabilirsiniz.
Projenizi hazırlayın, gerekli yerlere sunun ve maddi desteğinizi alarak işe koyulun.