Öğrenilmiş Çaresizliklerimiz Nelerdir?

Kafesteki Maymun;

Psikolog Martin Seligman, insanlar üzerinde yapılan araştırmaların genelde, ‘neden insanların mutsuz oldukları’ üzerine olduğunu söyleyerek, başka bir bakış açısıyla ‘mutlu insanların neden mutlu olduklarını’ araştırılması gerektiğini savunmuş ve bunun üzerine çalışmalar yapmıştır.

Derin bir kutu içerisindeki bir köpeğe, şok vererek kutudan çıkmaya çalışmasını izlemiş ancak köpek bunu başaramamıştır. Zamanla şok verdiğinde sadece yerde durma eğiliminde olduğunu görmüş, kutuyu köpeğin çıkabileceği bir hale getirmiş, ancak köpek bu sefer çıkmayı denememiş bile.

Kısacası, öğrenilmiş çaresizlik deneylerinden bir tanesini yapmış. Evet ‘öğrenilmiş çaresizlik’ doğru duydunuz. Bir başka örnek ile köpek balığı ve onun yiyebileceği bir balığın yer aldığı akvaryumda, köpek balığı ve balık arasına cam koyarsanız, belirli bir süre sonra köpek balığı o camdan karşıya geçmeyi bırakacağını ve hatta o cam kalksa bile, o sınırda yüzmeye devam edeceği gözlemlenmiş.

Martin Seligman yaptığı araştırmalarında, ormandaki maymunların kafesteki maymunlardan daha mutlu olduğunu görmüştür. Kafesteki maymunun aslında bir çok tehlikeden uzakta ve hayvanat bahçesindeki bakıcının verdiği yiyeceklerle hayatını idame ettirdiğini düşünecek olursanız garanti bir hayat gibi durmaktadır.

Ve çaresizliği öğrenmiştir. Oysa ormandaki bir maymıun için yemek bulma, tehlikelerden kaçınma gibi bir çok zorlayıcı faktör olmasına rağmen ormanın ona bir o kadarda ödüllendirici olduğunu göreceksiniz. Ormanda, hayatta kalabilmesi için sürekli bir mücadele içerisinde olması gerektiğini bilmektedir.

Ödül veya hızlı öğrenme yöntemi gibi görünebilir ama aslında, öğrenilmiş çaresizliğe giden bir yol olduğunu siz de görebiliyor musunuz ? Bir çoğumuz herhangi bir konuyu merak etsek bile, yakınımızdaki birisine sorma eğiliminde olmuyor muyuz ?

Veya hayattan bişey istediğimizde birisinin bize o şeyi bulup getireceği veya sabah uyandığınızda gökten zembille inmiş olacağını ummuyor muyuz? Herkesin kendine ait bir mücadelesinin olduğu bu dünyada ne kadar gerçekçiyiz?

Kendi kıyafetimizi dikmeye kadar, her şeyi kendimiz yapmalıyız demiyorum. Ancak ne istiyorsak onunla ilgili zihnimizin geçmişten bu zamana kadar kirletebildiğimizden bahsediyorum.

Ayrıca şartların değiştiğini, dünuyanın eskisi gibi olmadığını görmezden gelmeye ve birilerinin bize öğrettiği çaresizliğin farkına varmadan, hayatımızı geçirmeye devam ettiğimizin farkına varmalıyız.

Eskisi gibi birçok işin 50 yıl devam edeceğine dair kimsenin bir garanti vermeyeceği bir dünyada yaşıyoruz.

Düşünün ki bir işe girdiniz ve patronunuz size para verdiği sürece güvende hissediyorsunuz. Ekstra bir şeyler yapmanız gerekmiyor bile . Bu şekilde adeta kendimize olan güvenimizin yok edildiğinin farkına bile varmadan yaşıyoruz. Kapının açık olduğunu görmemize rağmen o kapıdan çıkmayı düşünemeyecek  hale gelmiş oluyoruz.

Aynı kafesteki maymun misali…

Kendi işimizin patronu olma ve kimseden bir beklenti içinde olmadan, aynı ormandaki özgür ve mutlu olan maymun gibi yaşama imkanımız olduğunu ve bunun bu dünyada çok mümkün olduğunu bilmemize rağmen…

Ormanda daha mutlu yaşayan bir maymun gibi. Mücadele ettiğimizde ödülün ne kadar güzel olduğunu bile unutmuş oluyoruz.

Yani hemen işimizi bırakalım, yeni bir iş kuralım demiyorum. Demek istediğim bu zamana kadar bir çok alanda sağlık, aşk vs… öğrenilmiş çaresizlik ile donatıldık. Ve ormandaki bir maymun gibi nelerin bizi bu çaresizliğe soktuğuna bakmamızın zamanı gelmedi mi ?

Mesela bir diyete başlamayı planlıyorsak, yeni bir kitabın çıkmasını bekliyoruz ve yenisi gelince milyonlarca diyet kitabı içerisinde gelen yeni bir kitabın daha çıkmasını bekler hale geliyoruz .Bir hapın bizi pat diye zayıflayacağına inanıyoruz. Veya en doğru zamanı bekliyorum diye naralar atarak kendimizi kandırmaya devam ediyoruz.

Halbuki daha mutlu bir hayata sahip olmak, istediklerimizi başarmak için ormana çıkmamız kaçınılmaz oluyor. Öğrenilmiş çaresizliğin tam tersi olarak yaratıcılığımızı devreye sokmalı ve sorunlarımızın çözümünü bulmalıyız. Tembellik yaparsanız veya başladığınız şey her ne ise ufak disiplinler ile sürekli hale getirmezseniz, ormanda yırtıcı hayvanlar tarafından veya orman tarafından bile yok edilirsiniz. Artık bu gerçekleri görmezden gelemezsiniz.

Çaresizliklerinizin üzerine gitmelisiniz.

Özellikle şartlarımız bazı şeylere izin vermiyor olabilir. Örneğin, şu an içinde olduğunuz iş veya okula ihtiyacınız olabilir. Değişimi yapma kararını aldığınız zaman pat diye o işi veya okulu bitirmelisiniz demiyorum.

Eğer mutlu bir hayat veya istediklerimize kavuşmak istiyorsak, ne yapıyorsak hızlı yapmalı ama aceleci olmamalıyız. Ormanın kurallarına ve ormana adapte olmayı hızlandırmalıyız. Bu nedenle aklınıza gelebilecek bütün sorunlarınızın hızlı bir şekilde internette Google’ a sorduğunuzda çabucak geldiğini unutmayın…

Ve hayattan her ne istiyorsak, öğrenmiş olduğumuz bir çaresizlik olabileceğinin farkına varın. Onu değiştirmemiz gerektiğini bilmeliyiz.

Sizin öğrenilmiş çaresizlikleriniz neler ?

• Evden Para Kazanma Yolları 2020,
• İnternetten Para Kazanma 2020,
• İnternetten Para Kazanma Yöntemleri,
• Pasif Gelir 2020,
• İnternetten Para kazanma Yolları,

konularını sizler için araştırıyoruz. Araştırmamızı ve hakkında yazmamızı istediğiniz para kazanma ve pasif gelir konuları hakkında yorum yapın.